# Skuteczność systemu transakcyjnego na forexie

Dogonić brokera

 

Skuteczność sytemu transakcyjnego jest jednym z kluczowych parametrów. Do osiągnięcia sukcesu na forexie potrzeba nam skutecznej strategii. Pytanie - jak bardzo skutecznej?

Prześledzimy to na prostym przykładzie. Zakładamy, że przeciętnie osiągamy 20 pipsów zysku lub 20 pipsów straty. Spread przyjmujemy 2 pipsy. Po uwzględnieniu kosztów nasz przeciętny zysk spadnie do 18 pipsów, a strata wzrośnie do 22 pipsów. Jak skutecznej strategii potrzebujemy aby wyjść na zero? 

Otrzymamy wynik 55:100 (55*18=45*22). Musimy wygrać 55 razy na 100 aby wyjść na zero. Przy podanych parametrach broker ma 10% (10/100) przewagi nad nami. Czy to dużo? Wiele osób to zlekceważy, jeśli jednak uświadomimy sobie, że w ruletce przewaga kasyna wynosi tylko 2,7% (1/37) to... forex jest turbo ruletką.

Obliczenia możemy powtórzyć, powiedzmy dla 10 pipsów. Jak skutecznej strategii potrzebujemy aby wyjść na zero? Zarabiamy 8, a tracimy 12 pipsów. Musimy wygrać 60 razy na 100 (60*8=40*12).

Dla 5 pipsów musimy wygrać już 70 razy na 100. Trzeba mieć bardzo dużo wiary w siebie aby uwierzyć, że uda się nam opracować tak skuteczną strategię i będzie ona działa z taką skutecznością na realnym rachunku w dłuższym terminie. Taką strategię posiada broker - strategię skalpowania graczy - zapewnia mu to spread - zysk bez ryzyka. W internecie znajdziecie twierdzenia, że brokerzy "nie lubią" skalperów, zanim w to uwierzycie pomyślcie czy przypadkiem nie jest odwrotnie.

Nasza sytuacja ulegnie dalszemu pogorszeniu jeśli wzrośnie spread - broker go zwiększy np. do 3 pipsów lub zagramy na parze z większym spread'em. Natomiast przewagę brokera możemy zmniejszyć szukając par walutowych o jak najniższych kosztach otwarcia pozycji np. EUR/USD i skupiając się na większych ruchach. Z kolei trzymanie pozycji dłużej w poszukiwaniu większych ruchów może narazić nas na dodatkowe koszty w postaci asymetrycznego swap'u. Możemy temu zaradzić grając tylko pozycje po stronie korzystnego dla nas swap'u lub szukając instrumentów z symetrycznym swap'em - pozycja rolowana jest o jednakową wartość na "+" i "-" oraz swap naliczany jest np. raz na 3 miesiące.

Skuteczność systemu, a wielkość rachunku

Z zagadnieniem skuteczności systemu transakcyjnego/stylu gry powiązany jest problem wielkości naszego rachunku, rozmiaru otwieranych pozycji i akceptowanej straty. Mamy trzy parametry wzajemnie od siebie zależne. Na czym to polega prześledzimy na prostym przykładzie.

Powiedzmy, że mamy strategię wygrywającą 70 razy na 100. Zakładamy, że pojedynczy zysk jest równy pojedynczej stracie. Przy takiej strategii musimy się przygotować na 30 strat z rzędu. Jeśli przykładowo zużyjemy całą kasę na 30 poprzedzających stratnych zagrań ostatecznie przegramy mimo posiadania niezwykle zyskownej strategii ponieważ wcześniej skończą nam się pieniądze. Stąd posiadanie skutecznej strategii nie oznacza jeszcze sukcesu. Rozmiar pozycji, wielkość możliwych strat musimy dobierać zgodnie ze skutecznością naszego systemu/sposobu gry, inaczej w przypadku przesadzenia z parametrami systemu przegramy.

Jeśli nawet mamy to wszystko dokładnie wyliczone nadal mamy kłopot. Parametr skuteczności naszej gry obliczany jest na podstawie danych historycznych. W przyszłości może się zmienić, musimy pamiętać o marginesie błędu i odpowiednio zaniżyć wyliczenia teoretyczne. Nie da się precyzyjnie wyznaczyć granicy pomiędzy nadmiernym ryzykiem, a przesadną ostrożnością.

Pewnie jeszcze większym problemem będzie kontynuacja strategii - jaka seria strat skutecznie zniechęci nas do jej dalszego stosowania? Ile strategii macie przetestowanych na koncie real na więcej niż 100 zagraniach? Pewnie żadnej... tym samym nie wiecie jak dużą pozycję możecie otworzyć, jaką stratę zaakceptować... itd. 

Seria 30 strat z rzędu? To niemożliwe!

Nie chodzi o to czy jest to możliwe czy nie. Nasza strategia wymieniona wyżej 70:100 może i mieć 50 strat z rzędu, a jednocześnie po 1000 zagrań mieć 700 zagrań dobrych i 300 złych. Nadal więc będzie doskonałą strategią 70:100, ale nas już nie będzie w grze.

O co chodzi? Chodzi o to, że większość osób nie przyjmie do wiadomości możliwości wystąpienia 30 strat z rzędu. Powiedzmy przyjmą, że może to być seria maksymalnie 15 strat z rzędu. Pozwoli im to grać 2x większymi stawkami przy pozostałych parametrach bez zmian. Zakładamy, że nasze zarządzanie pieniędzmi polega na dostosowaniu wielkości pozycji/straty do skuteczności naszej strategii w powiązaniu z rozmiarem rachunku. Dla strategii 70:100 dzielimy pieniądze na 31 części, w przypadku strategii 85:100 pieniądze dzielimy na 16 części co odpowiada mniej więcej 2x większej pozycji/stracie. W pierwszym przypadku zakładamy przetrwanie 30 strat z rzędu, w drugim przetrwanie 15 strat z rzędu. Po takich seriach strat nadal będziemy w stanie otworzyć pozycję.

Dla porównania:
Zarządzanie pieniędzmi - Asia Forex System

Ile razy częściej wystąpi 15 strat z rzędu niż 30 strat z rzędu? Czy będzie to 2x częściej? Niestety nie, będzie to częściej niż 2x. Krótko mówiąc ryzyko bankructwa rośnie szybciej niż stawka zakładu. Grając strategią 99:100 jeśli postawicie wszystko w pierwszym zakładzie może być po Was po pierwszym zleceniu. Grając strategią 70:100 z akceptacją 30 strat z rzędu np. w 40 roku gry możecie trafić na serię 31 strat i też będzie po Was. Ta prosta zależność powoduje, że o ile można znaleźć wielkich traderów o tyle ze świecą należy szukać wielkich traderów, którzy nie zbankrutowali. 

O rzeczach rzadkich - przykład z forexowego życia
 

Prawdopodobieństwo straty, a prawdopodobieństwo bankructwa

Sięgając do czasów szkolnych prawdopodobieństwo wypadnięcia 2x z rzędu orła w serii rzutów monetą wynosi 25%, dla serii 3x z rzędu prawdopodobieństwo spadnie o połowę do 12,5% itd.

Wracając do naszego przykładu, prawdopodobieństwo trafienia na serię 29 strat z rzędu będzie 2x większe niż wypadnięcie serii 30 strat z rzędu. Stawka zakładu zmieni się z 1/31 na 1/30 czyli nie o 2x, ale wielokrotnie mniej. Prawdopodobieństwo wystąpienia coraz krótszej serii strat rośnie znacznie szybciej niż stawka zakładu. Wzrost stawki zakładu nie jest w stanie zrekompensować wzrostu ryzyka. Pierwsze trafienie na serię strat zniweczy cały Wasz wysiłek bez względu czy będziecie grać 5, 10 czy 30 lat - stracicie wszystko. Doskonała strategia bez właściwego zarządzania pieniędzmi na nic Wam się nie przyda. Zwiększanie nawet niewielkie ryzykowanej stawki szybko może doprowadzić do katastrofy. Stawka zakładu zmienia się liniowo, prawdopodobieństwo zmienia się geometrycznie.

Wracając do naszego przykładu. Mamy doskonałą strategię o skuteczności 70:100. Mimo tak dobrej strategii zaledwie 1/31 pieniędzy może pracować. W przypadku lokaty bankowej pracuje 100% kapitału. Jeśli z lokaty mamy 5% rocznie to odpowiada to zwrotowi 155% z naszej 1/31 kapitału - dopiero wtedy zrównamy się z pozbawioną ryzyka lokatą bankową. Pokonanie lokaty bankowej nie jest proste.

Skuteczność strategii pozostaje powiązana z wielkością ryzykowanej stawki, ponoszonymi kosztami oraz z możliwym do osiągnięcia zwrotem. Te proste matematyczne przełożenia, niezależne od grających powodują, że nie mogą istnieć cudowne strategie, co najwyżej mogą istnieć strategie cudownie ryzykowne, reszta to ściema...

Procent składany czyli składanie (pochwała) ludzkiej głupoty - Lof der zotheid

W powyższych rozważaniach można się przyczepić do tego, że rozkład stóp zwrotu na rynku finansowych nie jest dokładnie losowy, a więc przejście nie będzie dokładnie takie jak przy rzucie rzetelną monetą. Jednym z najbardziej znanych odchyleń z punktu widzenia ryzyka są tzw. "grube ogony" - dane odstające. Co to oznacza ? Wariancja przestaje być skończona. Ryzyko jest więc większe - rynki finansowe mogą wchodzić w stany, w których odchylenie standardowe staje się niepoliczalne - ryzyko ucieka wręcz do nieskończoności.

Skuteczność, a skuteczność finansowa

W rozważaniach powyżej na temat skuteczności systemu transakcyjnego była przyjęta symetria pomiędzy stratą i zyskiem, przykładowo albo zawsze był zysk 20 pipsów, albo strata 20 pipsów. Różnicowanie polegało jedynie na uwzględnieniu kosztów uczestnictwa w grze, np. 2 pipsy stąd zysk wynosił 18, a strata 22 pipsy. Również prawdopodobieństwo było z góry określone np. 70:100. Krótko mówiąc był to model jak przy ruletce: zbiór znanych z góry prawdopodobieństw i osiąganych wyników zależnych od mnożnika stawki.

Na rzeczywistym rynku FX nie będzie zawsze tak prosto jak przy stole do ruletki. Na rzeczywistym rynku prawdopodobieństwo zdarzeń i możliwe stawki wypłat będą zmienne - dzięki temu "inwestorzy" mają wrażenie, że uczestniczą w grze zorganizowanej w inny sposób niż ruletka.

Przykład

Nasza strategia może 99:100 zarobić 1 dolara i 1:100 stracić 100 dolarów, więc jaka jest jej skuteczność ? Z perspektywy rzutu monetą skuteczność wynosi 99:100. Niestety od strony finansowej nie wygląda to już tak różowo: 99 zarobionych i 100 straconych dolarów - do bani, skuteczność finansowa poniżej 50:50. Z tej subtelnej różnicy zdają sobie sprawę internetowi sprzedawcy "cudownych systemów": usunięcie najgorszych wyników lub odpowiedni dobór historycznego okresu powoduje "wygenerowanie" super skutecznej strategii. Oczywiście w realnym świecie nie mogą istnieć strategie o skuteczności finansowej 70:100 lub większej. Gdyby istniały już dawno by wyciągnęły wszystkie pieniądze z rynku niczym czarna dziura.

W praktyce interesuje nas co prawda ile razy strategia wygrywa, a ile razy przegrywa, ale najbardziej interesuje nas ile strategia zarabia, a ile traci. Dopiero obliczona na tej podstawie skuteczność finansowa może służyć do zarządzania pozycją. Z tej perspektywy bardzo wygodnym narzędziem jest korzystanie ze statystyk np. jak w mojej stopce. Oczywiście tak gromadzony materiał będzie wartościowy jeśli będzie zawierał sporo "obserwacji" i będzie "ciągły" - ciągłe zakładanie nowych statystyk to zwykle przyznanie się do porażki i uzasadnienie dla ryzykowania większych stawek niż wynika z naszej historycznej skuteczność - uciekanie od prawdy. Serwis z którego korzystam pozwala uczynić statystyki prywatnymi - nie będą widoczne dla innych osób.

Skuteczność finansową wyliczymy w prosty sposób. Wystarczy dodać pieniądze stracone i zarobione do siebie oraz policzyć jaki % w całości stanowią pieniądze zarobione.

Uściślenie pojęć

Dla porównania:

Z czego składa się forexowa strategia? Jakie ma elementy?

Niestety w praktyce spotkacie się, że wiele pojęć jest często różnie rozumiana - interpretowana przez autorów i nie zawsze  do końca wiadomo co autor chce wyrazić używając takiego, a nie innego pojęcia. Patrząc po internecie to już jest zupełny marketingowy kogel-mogel. Ktoś coś palnie i potem to leci przez internet powtarzane bez zastanowienia na dziesiątkach stron np., że forex to giełda. Czasem wygląda to jak zabawa w głuchy telefon. Krótko mówiąc nie ma jednolitego nazewnictwa. Również "poważna" literatura nie jest od tego wolna. Czytając pamiętajcie sprawdzać co przez dany termin autor rozumie bo może to nie być to samo co wyczytaliście u innego autora.

W odniesieniu do tego co wyżej ja to sobie porządkuję tak:

• trafność - rozumiana jako ile zyskownych zleceń system realizuje na sto zleceń np. 55 zyskownych na każde 100 wykonanych
• skuteczność - rozumiana jako ile system przeciętnie zarabia, a ile traci na zlecenie np. przeciętnie system zarabia 3% w zyskownym ruchu, a traci 10 % w stratnym ruchu

Oczywiście moje teksty też nie są wolne od niejednoznacznego używania terminów. Przykładowo w tekście powyżej używam wymiennie pojęć system i strategia, ale czy to to samo ? O tym może przy innej okazji.

Chyba najczęściej powtarzanym - na zasadach głuchego telefonu - zaleceniem w tym temacie jest aby Wasza strategia miała "RR" (risk/reward) powyżej 1:1, najlepiej 1:2 albo więcej (w praktyce stosuje się zapis odwrotny 2:1). Czyli przykładowo aby w zyskownym zleceniu brała 20 pipsów (TP), a w stratnym traciła 10 pipsów (SL). Niby genialnie proste. Problem w tym, że przy niskiej trafności i tak nie zarobicie. Co z tego, że od czasu do czasu wpadnie Wam 20 pipsów jak stale będziecie zaliczać po 10 pipsów straty. Z kolei przy niskiej skuteczności - poniżej 1:1, a wysokiej trafności i tak możecie zarobić. Co z tego, że czasem zaliczycie większą stratę jak nadrobicie to większą częstotliwością mniejszych zysków. Czyli ten sam efekt finansowy można uzyskać na wiele sposobów - przy różnych zestawieniach trafności i skuteczności. Dopiero połączenie trafności i skuteczności decyduje o wyniku ekonomicznym. Przykładowo strategia o "RR" 2:1 może być równie profitowa jak strategia o "RR" 1:2.

Niestety na tak bezmyślne rozumienie "RR" jak wyżej natraficie zwykle w internecie, literaturze i na szkoleniach. Wciskają Wam jakieś kocopoły bo sami nic z tego nie rozumieją tylko "klepią". Pomyślcie jak by musiał wyglądać sensowny matematycznie "RR".